4. Oftalmometr Javal-Schiötz.

Opis autorstwa dr. Marka Bukowskiego Wg danych z fabryki model ten był produkowany w latach 1956-1991, co wydaje się dość prawdopodobne, szczególnie czas rozpoczęcia produkcji Konstrukcja urządzenia oparta jest spostrzeżenia na temat związku krzywizny gałki ocznej z wadami wzroku. Podczas badania rogówka oka traktowana jest jak zwierciadło wypukłe. Oftalmometr rzutuje na rogówkę obrazki (tzw. Figury Javala, lub inaczej figury schodkowe). Prowadzący badanie dąży do zetknięcia w poziomie odbicia w rogówce dwóch figur tak, aby stanowiły jedną linię. Po obróceniu ramion oftalmometru o 90 stopni odbicia figur mogą pozostać w położeniu niezmienionym względem siebie. Oznacza to, że rogówka jest sferyczna, a pacjent nie ma astygmatyzmu. Nachodzenie na siebie (zbliżają się do siebie), lub rozchodzenie się (oddalają się od siebie) figur Javala wskazuje na zaburzenie krzywizny rogówki powodujące astygmatyzm. Przedstawionej zasadzie działania urządzenia [z zastrzeżeniem pewnych uproszczeń] towarzyszyła łatwość przeprowadzenia badania, niewymagającego specjalnego przygotowania pacjenta. Konstrukcja oftalmometru Javala pozwala również odczytać stopień astygmatyzmu w dioptriach, kąt odchylenia mierzonego południka astygmatyzmu, wielkość promienia i moc refrakcji rogówki, ale bez określenia rodzaju refrakcji (+ czy-) i dlatego do określenia pełnej wady refrakcji konieczne było jeszcze badanie skiaskopem po porażeniu akomodacji.